عزت نفس در کودکان

بازدید: 1396 بازدید

عزت نفس در کودکان

پرورش عزت نفس در کودکان پیش دبستانی و ابتدایی

والدین مهمترین پایه گذار عزت نفس در کودکان

  •  عزت‌ نفس چیست؟
  • چگونه در کودکان ایجاد می‌ شود؟
  • چطور عزت‌ نفس کودکان را پرورش دهیم که در بزرگسالی دچار کمبود عزت‌ نفس یا بالا بودن آن نباشند؟

 

عزت‌ نفس از دو زمینه و مفهوم خودکار آمدی و احساس ارزشمندی ایجاد می‌ شود

 

خودکار آمدی یعنی اینکه فرد بداند برای رسیدن به اهداف خود از چه توانمندی برخوردار است.

احساس ارزشمندی یعنی فرد صرف‌ نظر از همه شرایط و مقایسه با دیگران، خود را به صرف انسان بودن با هرگونه شرایطی، دارای شایستگی و ارزشمندی بداند.

از سوی دیگر صرف‌ نظر از اینکه دیگران دارای چه شکل و چه وزن و چه مقدار پول و … هستند، به حکم انسان بودن آن‌ ها را ارزشمند و قابل احترام بداند.

 

پس می‌ توان گفت، کسی که عزت‌ نفس بالا دارد در هر چالشی که قرار بگیرد، این را به خود می‌ گوید که یا راهی خواهم یافت یا راهی خواهم ساخت!

 

پرورش عزت نفس در کودکان

برای پرورش عزت‌ نفس در کودکانمان اول نیازمند این هستیم که به‌ عنوان والدین، کارآمدی لازم را داشته باشیم؛ به طوری‌ که کودکانمان ما را فردی مستقل و کارآمد ببینند، نه اینکه شاهد آن باشند که مادر یا پدرشان برای انجام دادن کارهای خود توانمندی لازم را ندارند و به دیگران وابسته‌ اند.

 

مثال یک:

  • مادر برای انجام دادن کارهای روزمره و اولیه به همسر یا مادرش و یا دوستان خود وابسته باشد.

مثال دو:

  • والدین وقتی از مهمانی و دورهمی های فامیلی برمیگردنند، افراد دیگری را که شبیه آن‌ ها لباس نپوشیده و صحبت نکرده‌ اند یا با آن‌ ها مخالفت کرده‌ اند، مورد تمسخر قرار می‌ دهند.

مثال سه:

  • وقتی قرار است مهمان بیاید، همه چیز در خانه عالی است و بهترین وسایل خانه مورد استفاده قرار می‌ گیرد ولی وقتی خودمان هستیم، همه چیز در بدترین و بهم‌ ریخته‌ ترین وضعیت است.

مثال چهار:

  • برای رفتن به مهمانی بارها و بارها لباس‌ های متفاوت را امتحان می‌ کنیم. کودکانمان شاهد همه این رفتارهای ما هستند؛ این موارد نمونه‌ هایی است تا متوجه شویم که کودکان در چه شرایط و محیط تربیتی پرورش می‌ یابند.

 

چند راهکار ساده برای ایجاد عزت نفس در کودکان

والدین باید همواره سعی کنند عزت‌ نفس خود را بالا ببرند؛ یعنی خودکار آمدی و احساس ارزشمندی را در خود پرورش دهند.

  1. به کودکانمان عشق بورزیم؛ همان گونه که هستند آنها را بپذیریم و دوستدارشان باشیم.
  2. قواعد و مقررات منطقی هر مکانی را به کودکمان آموزش دهیم.
  3. کودک را به‌ گونه‌ ای تربیت کنیم که توقعات منطقی از زندگیشان داشته باشند.
  4. کودک را ابدا تحقیر و مسخره نکنیم.
  5. به هیچ عنوان با کودک بد رفتاری کلامی و جسمی نداشته باشیم.

پرورش عزت نفس در کودکان پیش دبستانی و ابتدایی

رابطه والدین با عزت نفس در کودکان

والدین رابطه سازنده با کودکان برقرار کنند!

  • والدین باید با فراهم کردن فرصت های مناسب نشان دهید که می خواهید با کودک باشید.

  • بدون قضاوت کردن، فقط گوش کنید و بعضی از افکار و احساسات خود را ابراز کنید.

  • مشارکت متقابل به کودکان کمک می کند احساس با ارزش بودن در خانواده یا کنند.

  •  زمینه های موفقیت برای کودکانمان فراهم کنیم.

  • والدین با کودک چیزهای جدید را امتحان کنند و زمانی که هیچ چیز طبق برنامه پیش نرفت دوباره تلاش کنید.

  • کارهایی را انجام دهید که ممکن است از آنها لذت نبرند یا در حالت عادی در آنها خوب نباشند ولی برای عزت نفس کودکان بسیار مفید است.

  • به جای اجتناب از کارهایی که کودک بیزار است کودکان را با چالش ها روبرو کنید.

راه های ایجاد کردن عزت نفس در کودکان

  1. تمجید کردن به شیوه درست از تعریف و تمجید کردن غیر صادقانه خوداری کنید.
  2. به کودک یادآوری کنید که هیچ کس کامل نیست.
  3. ارزش تلاش کردن برای رسیدن به یک هدف را به کودکتان یادآوری کنید.
  4. به کودکتان انتظارات واقع بینانه را بشناسید.
  5. به جای انتقاد اصلاح کردن را یاد بدهید.
  6. از استعداد های طبیعی کودک در آموزش های کارهای پیچیده استفاده کنید.
  7. کودک را به ورزش کردن تشویق کنید.
  8. وظایفی را در طول روز به کودک واگذار کنید.
  9. از مقایسه او با همسالان خودش خودداری کنید.
  10. از دوستان کودک خود به خوبی استقبال کنید.
  11. جهت تقویت عزت نفس در کودمان با کودکان خود وقت کافی بگذرانید.
  12. به کودک خود وقت زیادی برای بازی کردن بدهید.
  13. عشق و علاقه و احساسات خود را به کودکتان نشان دهید.
  14. از نیش و کنایه زدن به کودکتان خودداری کنید.
  15. به انتخاب کردن کودکتان در هر زمینه ایی احترام بگذارید.
  16. علایق کودک خود را کشف کنید.
  17. تجربه کردن خطر و اشتباه را به کودک خود بدهید.
  18. حس استقلال طلبی به کودک بدهید.
  19. به کودک اجازه تصمیم گیری بدهید.

پرورش عزت نفس در کودکان پیش دبستانی و ابتدایی

نشانه های عدم عزت نفس در کودکان

  • افسردگی و تمایل به گوشه‌ گیری و تنهایی
  • اضطراب استرس زیاد برای انجام فعالیت‌ های روزانه
  • برتر دانستن دیگران نسبت به خود (به‌ ویژه گروه همسالان و دوستان)
  • احساس شرم خجالت کردن و اجتناب از فعالیت‌ ها طبیعی خود
  • عدم توانایی در ابراز نیازها و خواسته‌ های خود
  • ترس و وحشت از شکست در کارهای روزانه 
  • همیشه آرزو دارد جای کس دیگری باشد
  • احساس بی ارزشی و پوچی می کند
  • هنگام برخورد با وظایف جدید گریه می کند
  • از نظر ظاهر سر وضع مناسبی ندارد
  • همیشه تصمیم گیری برایش دشوار است
  • نسبت به آینده بدبین است
  • به کودکان کوچکتر از خودش زور می گوید
  • درکی از دیدگاه دیگران ندارد
  • معلومات عمومی کمی دارد نسبت به همسالان خود
  • در بازی های گروهی نقش رهبری را نمی پذیرد
  • همیشه سعی می کند از اجتماع دوری کند
  • به ندرت در کاری داوطلب می شود
  • با پز دادن بی جا به همسالان خودش جلب توجه می کند
  • از دوستان یا همکلاسی های خودش با بدی یاد می کند
  • مستقل کار کردن برایش سخت دشوار است
  • هر نوع شکست را مهم تلقی می کند
  • توانای هایش را خیلی دست کم می گیرد

سخن نهایی در باب عزت نفس در کودکان

در نهایت، به یاد داشته باشید

که ما هر چقدر هم بخواهیم، نمی توانیم همه مشکلات فرزندمان را حل کنیم.

کودکی که همه کارها برای او انجام می‌ شود و والدینش دائما در حال نجات دادن او از مشکلات زندگی هستند، کودکی است که کمتر رشد می‌کند.

 


بنابراین، به جای اینکه تلاش کنید او را از سختی‌های زندگی نجات دهید، از او حمایت کنید، تشویقش کنید و در صورت لزوم به او راهکار بدهید تا بیشترین تلاش را برای حل مسئله انجام دهد


 

وقتی کودکان شکست بخورند و دوباره تلاش کنند، احساس خوبی نسبت به خود پیدا می‌کنند و عزت نفسشان بالا می‌رود.

بنابراین برای تقویت عزت نفس در کودکان، با او تعامل مثبت داشته باشید و محیطی امن و قابل پیش‌بینی برایش فراهم کنید.

احساس کلی خود ارزشمندی فرد و ارزش شخصی او است.

حق انتخاب دادن به کودک باعث افزایش عزت نفس کودک می‌ شود.