عطارد کوچکترین و سریعترین سیاره در منظومه شمسی است.
هر 88 روز زمینی یک دور به دور خورشید می چرخد.
عطارد نزدیکترین سیاره به خورشید است ، اما، شاید در کمال تعجب، بالاترین دما را ندارد.
دومین سیاره چگال منظومه شمسی است
همچنین کوچکترین سیاره منظومه شمسی است.
ساختار عطارد، آن را شبیه ترین سیاره به زمین می کند.
سیاره عطارد (تیر یا mercury)
یونانیان باستان این سیاره را به نام هرمس میشناختند و رومیها آن را عطارد نامیدند و تا به امروز به همین شکل باقی مانده است.
تاریخچه پیدایش:
این تئوری وجود دارد که عطارد حدود 4.5 میلیارد سال پیش تشکیل شد.
اندازه کوچک اما هسته عظیم آن، در نتیجه برخورد با یک جسم غول پیکر دیگر است که قسمت اعظم سطح آن را از بین برده است.
فاصله، اندازه و جرم
عطارد نزدیکترین سیاره به خورشید است که در فاصله 57.91 میلیون کیلومتری یا 0.4 واحد نجومی قرار دارد. نور خورشید 3.2 دقیقه طول می کشد تا از خورشید به عطارد برسد.
این سیاره علیرغم اینکه کوچکترین سیاره منظومه شمسی است، دومین سیاره چگال منظومه شمسی با چگالی 5.43 گرم بر سانتی متر مکعب پس از زمین است.
برای مقایسه، اندازه عطارد حدود یک سوم زمین است و چگالی زمین 5.51 گرم بر سانتی متر مکعب است.
مدار و چرخش
مدار بسیار غیرعادی و تخم مرغی شکل عطارد، سیاره را تا 29 میلیون مایل یا 47 میلیون کیلومتر و تا 43 میلیون مایل یا 70 میلیون کیلومتر از خورشید دور می کند.
عطارد هر 88 روز، یک بار به دور خورشید سفر می کند.
نمودار بالا اثرات خروج از مرکز را نشان می دهد.
مدار عطارد را با یک مداری دایره ای با همان محور نیمه اصلی نشان می دهد.
این تشدید باعث می شود که دو سال عطارد، حدود 176 روز زمینی طول بکشد.
مشاهدات راداری در سال 1965 ثابت کرد که این سیاره دارای رزونانس چرخشی مدار 3:2 است که به ازای هر دو چرخش به دور خورشید، سه چرخش را به دور خودش انجام میدهد.
عطارد به آرامی روی محور خود می چرخد و هر 59 روز زمینی یک چرخش کامل به دور خود می کند.
شیب محور (انحراف محور)
شیب محوری سیاره عطارد (تیر یا Mercury) تقریباً صفر است و بهترین مقدار اندازه گیری شده 0.027 درجه است.
این به طور قابل توجهی کوچکتر از سیاره مشتری است (مشتری دومین شیب محوری را در کوچکترین سیارات به اندازه 3.1 درجه دارد)
سطح و زمین شناسی
سطح عطارد که از نظر ظاهری بسیار شبیه به ماه است
سطح سیاره تیر توسط بسیاری از دنباله دارها یا شهاب سنگ ها زخمی شده است.
جالب اینجاست که بسیاری از این دهانه ها به نام هنرمندان و نویسندگان مشهور درگذشته نامگذاری شده اند.
در عطارد دشتهای وسیعی وجود دارد.
دهانهها نیز نشان میدهند که سیاره برای میلیاردها سال از نظر زمینشناسی غیرفعال بوده است
اعتقاد بر این است که سیاره عطارد (تیر یا Mercury) در مدت کوتاهی پس از تشکیل آن در 4.6 میلیارد سال پیش:
در طی یک رویداد جداگانه ای به نام بمباران سنگین که 3.8 میلیارد سال پیش به پایان رسید، توسط دنبالهدار ها و سیارک ها بمباران شد
دو منطقه دشتی متمایز از نظر زمین شناسی:
دشتهای تپهای
نواحی بین دهانه ها
که قدیمیترین سطوح قابل مشاهده عطارد هستند
این دشت های دهانه، به نظر می رسد بسیاری از دهانه های قبلی را محو کرده اند.
دمای سطح عطارد هم گرم و هم سرد است
در طول روز، دمای سطح می تواند به 800 درجه فارنهایت یا 430 درجه سانتیگراد برسد!
ساختار سیاره عطارد (تیر یا Mercury)
سیاره عطارد دارای سه لایه اصلی است:
هسته
گوشته
پوسته
پوسته عطارد هیچ صفحه تکتونیکی ندارد.
هسته آهنی آن بسیار زیاد است و 85 درصد شعاع سیارات را تشکیل می دهد.
در حالی که هسته داخلی و خارجی زمین حدود 55 درصد را تشکیل می دهد.
عطارد سرشار از آهن!
این سیاره از حدود 70 درصد مواد فلزی و 30 درصد مواد سیلیکات تشکیل شده است.
که منجر به چگالی بالای آن می شود و در نتیجه آن را به عنوان دومین سیاره چگال قرار می دهد
این تراکم همچنین نشان می دهد که هسته آن عظیم و سرشار از آهن است.
ضخامت پوسته سیاره عطارد حدود 35 کیلومتر یا 22 مایل تخمین زده می شود.
جو (اگزوسفر)
به دلیل نزدیکی آن به خورشید، گرانش عطارد به شدت تحت تأثیر قرار می گیرد.
عطارد جو ندارد، اما دارای یک اگزوسفر نازک است.
اگزوسفر به طور سنتی خارجی ترین لایه جو سیاره است.
اگزوسفر عطارد از:
اکسیژن
سدیم
هیدروژن
هلیوم
پتاسیم
تشکیل شده است که همگی توسط بادهای خورشیدی از سطح سیاره خارج می شوند.
مگنتوسفر (مغناطیس سپهر)
سیاره عطارد (تیر یا Mercury) حتی اگر کوچک باشد و چرخش آهسته 59 روزه داشته باشد، ولی دارای میدان مغناطیسی قابل توجهی است.
حدس زده می شود که میدان مغناطیسی سیاره عطارد، مشابه میدان مغناطیسی زمین ایجاد می شود.
این اثر از گردش هسته مایع غنی از آهن سیاره حاصل می شود.
سکونت پذیری:
دمای شدید (سرد و گرم)
تشعشعات خورشیدی
امکان توسعه حیات در آنجا را بعید می سازد.
برنامه های آینده:
به دلیل نزدیکی سیاره عطارد به زمین، همیشه هدفی برای ماموریت ها و مشاهدات بیشتر خواهد بود.
سومین فضاپیمایی که قرار است به عطارد برسد BepiColombo نام دارد و قرار است در سال 2025 به سیاره عطارد برسد.
آیا می دانستید؟
از سطح عطارد، خورشید بیش از سه برابر بزرگتر از زمین به نظر می رسد و نور خورشید تا هفت برابر روشن تر است.
فضاپیمای مارینر 10 ناسا اولین مأموریتی بود که در سال های 1974-1975 عطارد را کاوش کرد.
در چین باستان، عطارد به عنوان “ستاره ساعت” شناخته می شد.
فرهنگ های مدرن چینی، کره ای، ژاپنی و ویتنامی از این سیاره به عنوان “ستاره آبی” یاد می کنند.
هسته عطارد نسبت به هر سیاره بزرگ دیگری در منظومه شمسی، محتوای آهن بیشتری دارد.
پر دهانه ترین سیاره در منظومه شمسی عطارد است.
رویدادی به نام “گذر” 13 بار در هر قرن رخ می دهد که امکان دیدن عطارد از زمین را در هنگام عبور از روی خورشید ممکن می کند.
قطر عطارد حدود 50 درصد بزرگتر از ماه زمین است.
حقایق فوری:
دمای سطح: -173 تا 427 درجه سانتی گراد
یکسال: 87.97 روز زمینی
قمر ها: هیچ
فاصله: 57909227 کیلومتر ( 0.39 AU )
محیط استوایی: 15329 کیلومتر
قطر قطبی:4879 کیلومتر
قطر استوایی:4879 کیلومتر
جرم: 330,104,000,000,000 میلیارد کیلوگرم ( 0.055 x زمین )